Laatst had ik een interessant gesprek met de moeder van een vriendje van mijn zoon. We hadden het over risicovol spelen of risicovol opvoeden. Wat is dat eigenlijk?
“Wanneer we kijken naar de definitie van risicovol spelen dan kan je het beschrijven als spannende vormen van spelen die fysiek van aard zijn waardoor je risico loopt op klein letsel. Een schaafwond moet kunnen tijdens het spelen. Als uitschieter loop je als kind bijvoorbeeld de kans om je arm te breken, maar dit is natuurlijk niet de intentie. Het is vervelend om je arm te breken, maar het is goed om spelende wijs risico’s beter te leren inschatten. Volgende keer zal je dan waarschijnlijk iets voorzichtiger zijn.” Jacob Herrie.
Wist je dat kinderen vroeger veel risicovoller speelden dan tegenwoordig? Kinderen worden nu meer beschermd opgevoed. We zitten er meer bovenop. Dit is niet heel erg gek, vroeger waren de gezinnen veel groter en moesten broertjes en zusjes op elkaar passen omdat mama nog acht kleine kinderen had. Daarnaast moest er gewassen worden in de tobbe en de kleding met de hand uren over een wasbord geschrobd er was geen tijd om continue met de kinderen bezig te zijn.
‘Hou kinderen zo veilig als nodig, niet zo veilig als maar kan.’
Vroeger was het heel normaal dat een kind van 6 jaar alleen naar school fietste, tegenwoordig zijn de wegen veel drukker en is er meer verkeer. Ouders kunnen en durven hun kinderen minder los te laten.
“We gaan steeds meer naar het uitsluiten van risico’s en daarmee ontzeggen we kinderen een hoop lessen. Je merkt dat ouders hun kinderen steeds meer beschermen. Het is vaak lastig voor de ouders, als je te veel afwijkt van deze verwachting krijg je soms fronsende blikken van ouders. Daarnaast is er minder sociale controle dan 20 jaar geleden. Zo hebben buren minder oog op straat. Het is een ontwikkeling die al tientallen jaren bezig is. Mensen hebben het steeds drukker en zijn meer individualistisch. Dat speelt zeker een belangrijke rol waarom ouders steeds meer beschermend worden.” Jacob Herrie
Risicovol spelen laat een kind zelf kiezen en bepalen wat het wil doen en wat het leuk vindt. Risicovol spelen ontwikkelt de fysieke ontwikkeling maar ook de sociaal emotionele ontwikkeling en de intellectuele ontwikkeling van kinderen. Risicovol spel is bovendien ontzettend belangrijk voor kinderen om te leren hoe ze risico’s moeten inschatten en waar hun grenzen liggen.
Ouders spelen een belangrijke rol. Sommige kinderen mogen van hun ouders niet vies worden en spelen daarom niet met water of zand.
Onderzoek van de universiteit van Utrecht concludeert:
Te veel schermtijd:
- Kinderen bewegen te weinig: in 2020 bewoog bijna 40% van de kinderen tussen 4 en 12 jaar ondermaats.
• Kinderen zitten vaak achter een scherm: in 2010 was dat gemiddeld 5.4 uur per dag voor meisjes en 6.1 uur per dag voor jongens van 13 jaar uit Europa.
Wist je dat Jantje beton een mooie site heeft met een overzicht van spelletjes gesorteerd op thema? Kijk maar een op: Thema's - Jantje Beton. Op deze manier proberen ze kinderen in beweging te krijgen (en ouders ook).
Wil je weten wat goede schermtijden voor jouw kinderen zijn? Beeldschermtijd: hoe lang computeren en tv-kijken?
Hoe ik risicovol spelen toepas bij mij thuis?
Dat begon eigenlijk al toen mijn kinderen heel erg jong waren. Wij hadden een steigerhouten speelbureautje gekocht om aan te zitten. Al snel kroop onze toen nog peuter boven op dit bureautje. Mijn man raakte al snel in paniek; Nee dat mag niet. Eraf, straks val je. Ik was overdag alleen met nog een babymeisje in huis. Ik heb helaas geen ogen in mijn rug en soms ben ik een Loedermoeder en oké ik geef toe soms gewoon een beetje lui. Ik ga niet 10x zeggen dat hij er niet op mag klimmen. Ik vind dat kinderen zelf moeten ervaren. Hij is er op gekomen, hij zal er ook wel af komen. Als dat soms met een slag of stoot gaat, dan is dat maar zo. Dan leert hij wel voorzichtiger doen.
Ook bij het buitenspelen van mij kinderen ben ik er niet altijd bij, als ze vallen en pijn hebben moeten ze maar bij mij komen, tenzij ze echt een been gebroken hebben natuurlijk. Ik ga niet zeggen dat ze de glijbaan niet omhoog mogen lopen. Ze moeten maar ervaren.
Inmiddels is het zover dat mijn kind van 6 jaar met een heggenschaar in de tuin zelf aan het heg knippen is. We hebben hem uitgelegd hoe het werkt, wat het risico is en hij wil het toch. Ouderschap is soms ook loslaten en vertrouwen hebben in je kind. Ik schreef al eens eerder over Help, ik ben een (on)geruste moeder. Waarbij het duidelijk werd dat kinderen behoefte hebben aan vrijheid en eigen autonomie. Ik weet het, loslaten kan ook echt stressvol zijn.
Tips voor ouders:
Wees realistisch over risico.
• Bescherm kinderen tegen grote risico’s, maar leer ze omgaan met kleine risico’s.
• Kinderen kunnen wel tegen een stootje: klein letsel hoort bij het opgroeien.
• Geef kinderen de ruimte om zelf te ontdekken en antwoorden te vinden op uitdagingen. Grijp pas in bij dreigend gevaar.
Zijn jullie vaak buiten te vinden? Wat vind jij van risicovol spelen? Heb jij er voorbeelden van? Laat ze hieronder in een reactie achter.
In dit blog zitten affiliatie links verwerkt, dat betekent dat ik een commissie krijg als jij iets koopt via mijn link.
Voor jou is het product niet duurder, van de opbrengsten onderhoud ik mijn website! Dus alvast bedankt.
Reactie plaatsen
Reacties
Omdat ik werkte, werden mijn kideren overdag opgepast door hun oma die geen verantwoordelijk wilde en dus mochten ze bijv. niet op een hoge glijbaan of schommel e.d. Zelf doe ik het mijn mijn 2 kleinzoons (10 en 7) heel anders. Ik laat ze veel vrijer, spoor ze ook aan. Tand door de lip? Niets aande hand. Gat in 't hoofd: naar 't ziekenhuis, laten hechten. Het is gewoon even inschatten hoe ernstig iets is .Ook over inentingen e.d. doen we niet flauw, hoort gewoon bij het leven. En welk kind wil er nu niet lekker met water en zand spelen? Mijn vader zei "zand schuurt de maag".